Grote Houtstraat, oneven

Nicolaes Hals, ca 1650, Grote Houtstraat naar het Noorden vanaf de Peuzelaersteeg, olieverf op linnen, Frans Hals Museum. Links en rechts een gevel met pinakels op, of doorlopend over de trappen. Zie ook Grote Houtstraat (GH), p. 226-27; Blik op Haarlem, p 87.

5, De Guldenberch, genoemd naar het Karmelietenklooster De Gulden Berg, op het Guldenbergspoortje na gesloopt 1581. Mogelijk in 1714 voorzien van een gevelsteen, met twee flankerende jaartalstenen. Die jaartalstenen bevonden zich in 1924 al in het depot van het Frans Hals Museum, nu in de achtermuur  aan het Klein Heiligland. (Van Graafeiland, 221-222)

Grote Houtstraat ter weerszijden van de Spekstraat, aquarel 1810 van Jan Pannebakker, Beeldbank NHA; ook in ALT, p. 186.
31 huis van F.C. Burman, kamerbehanger, aquarel 1882

#15, 344. 

Mogelijk is nr. 11 bedoeld, een door Van der Steur niet genoemde klokgevel. Volgens Grote Houtstraat (GH), p. 322-323, is nr. 15 omstreeks 1880 met een klokgevel gebouwd die al snel door een lijstgevel is vervangen. Ook nr. 13, nog steeds met klokgevel, zou uit omstreeks 1880 dateren.

31, op de aquarel staat dat het huis in 1882 is afgebroken maar van die afbraak is verder niets bekend. 

Het huidige Art Deco pand is gebouwd tussen 1925 en 1929, GH, p. 299. 

Maar omdat Van A & W en Van der Steur dit bijzondere pand niet noemen moet het toch wel voor 1895 zijn afgebroken.

#51, 350.

Ooit het huis van Martinus van Marum, GH, p. 258.

#53, 347.

In 1906 met nr. 51 samengetrokken achter één gevel, GH, p. 259.

73-75-77 (rechts), hoek Verwulft, pentekening van H. Tavenier 1785, Beeldbank NHA (zie Grote Houtstraat even)

 #81, 342.

VL:Halsgevel (XVIII a) met driehoekig fronton. Steen voor een uithangteken.

De gevel is waarschijnlijk in 1928 vervangen, toen J.H.M. van der Pigge hierheen verhuisde, GH, p. 213. 

#91, 349

Vervangen vóór 1912. (Foto van schoudergevel in Beeldbank NHA)

75-81, 1907, Beleldbank NHA
81, detail van een foto van nrs 81-91, 1912, Beeldbank NHA.
85, De vergulde lampetkan. Van Graafeiland, 339-340 vermoedt dat dit snijraam, in het depot van het Frans Hals Museum, van dit pand afkomstig is.
93-95, 1920, Beeldbank NHA
95-97-99, 1926, Beeldbank NHA

#93, 432: Groot heerenhuis met vlakken gevel gedekt door kroonlijst waarin consoles. Deurkozijn met pilasters met cannelures, Corintische kapiteelen en vlakke lijst; boven het middenraam op de tweede verdieping, onder de kroonlijst een eenvoudige, in hout gesneden, bekroning. Ca 1760.

Als eigenares van dit huis staat ten kohiere der verponding tot 1773 bekend Juffrouw Hugaert.

VL: Dubbele gevel (XVIII c). Versierde deurtravee. Bergsteenen plint.

In 1920 was nr. 93 bureau Haarlems Dagblad, daarvoor het winterwoonhuis van Jhr. Teding van Berkhout. Het pand werd in 1929 vervangen door nieuwbouw, GH, p.176-7. 

#95, 443: Deurkozijn met pilasters. Consoles op de pilasters en kroonlijstdeurpaneelen. Roset in het onderpaneel; breed plint en guirlandes boven de lijst in het bovenpaneel. Bovenlicht met verdeeling van glasroeden uit cirkels bestaande. Ca 1770.

VL: Deur en deuromlijsting met kalf en bovenlicht (XVIII c).

Vm. woonhuis van notaris W.K. Loeff, in 1923 verbouwd en betrokken door de Amsterdamse Bank. (Gegevens Beeldbank NHA bij de foto, 1920)

Afgebroken in 1958, een groot XVII huis met XVIIIA-voorgevel. De monumentale ingangspartij werd bewaard door de Afdeling Monumentenzorg en is in 1962 herplaatst voor Grote Markt 17. (Jongens c.s., p. 142)

95, 1957, detail foto W.M. Zilver Rupe, Beeldbank NHA; Jongens c.s., p. 142
99, 1895-1901, B. Zweers (1872-1946), Beeldbank NHA, zie ook Jaarboek Haerlem 1977, p. 151; GH, p. 168

#99, 373: Dubbel heerenhuis met middentravee, rijk gebeeldhouwd in hout. Rijk versierde deur met pilasters en kroonlijst, dragende op consoles, op de pilasters geplaatst.

Middenraam op de verdieping met gesneden volute-vormige ornamenten en bekroning. Kroonlijst mnet gootklossen. Topgevel met middentravee, waarboven ornament. De topgevel gedekt door segmentvormig fronton met console. De vleugels van den topgevel halsvorming, vermoedelijk vroeger voorzien van guirlandes.

De drie middelste ramen, vormende de middenpartij van den gevel, een halven steen vooruitspringend. Deur met gebogen kalf; rijk gesneden ornament.

Hek met versierde gedeelten van gesmeed ijzer. De vakken tusschen de versiering van rond, recht ijzer.

In den topgevel overblijfselen van consoles, vermoedelijk uit het eind der 17e eeuw afkomstig. Misschien is deze gevel in het begin der 18e eeuw omgebouwd en zijn deur en hek een toevoegsel van nog latere tijd. Ca. 1730.

Wellicht gebouwd voor de Weduwe Nicolaas Kops; hij is begraven te Haarlem 17 januari 1707.

VL: Gevel (XVIII b). Gesneden middentravee, deur en kalf. Boven de middenpartij, op de kroonlijst, een top met vleugelstukken en segmentvormig fronton. Te weerszijden van het topraam pilasters op bladconsoles. Hijschbalk.

In 1905 was dit het woonhuis van J.A.G. van der Steur. Daarvoor lang bewoond door notaris de Booy, daarna café De Karseboom, in 1924 afgebroken. Muurresten zijn aangetroffen bij de nieuwbouw van nr 101-3, 1952. (Foto’s in de Beeldbank NHA). Voor verdere historische gegevens zie Grote Houtstraat, p. 166-169; van Graafeiland, 224-225.

De trap en de voordeur werden verkocht aan “iemand uit Leiden”, de omlijsting middenraam is aan het Frans Halsmuseum gegeven. (Jaarboek Haerlem 1977, p. 151-153 met foto’s.)

Van het rijke XVIII interieur zijn meerdere foto’s aanwezig in de Beeldbank NHA. Ooit bevond zich hier een plafondstuk van Jacob de Wit, GH, p. 168.

 #101, 292: MDC-LVIII. Vlakke gevel, bekroond met groot dakvenster met driehoekig fronton, waarin versiering bestaande uit vaas met afhangende guirlandes. Ter zijde van het dakvenster pilasters met afhangende vruchtenfestoenen en vleugels met guirlandes waaraan balustrades met geprofileerde balusters aansluiten die eindigen in sokkelstukken, bekroond met bal.

VL: Gevel (1658). Dakvenster met driehoekig fronton, en omsloten door pilasters met festoenen, aansluitend bij de balustrade op de kroonlijst. Onderpui nieuw.

Een sokkelstuk is zichtbaar op de foto van nr. 99 uit 1915, zie boven.

Bouwdossier 1917 (met nr. 103)

99,1907, Beeldbank RCE
99, De Karseboom, 1915-7, Beeldbank NHA; GH, p. 154
99, 1890, Beeldbank NHA. Hierbij is aangetekend: deze voordeur bevindt zich nu in het Gemeentemuseum in den Haag
99, gevelsteen Het Carseboompje (vroegste vermelding van de naam 1651) aangebracht onder de hijsbalk. (Bottelier, p. 130)
99, deur 1905, Beeldbank NHA
113-115, detail foto 1865

#113, 281: Baksteengevel met drie traveeën, gevormd door vier vlakke pilasters. Op elke verdieping de pilasters gedragen door een hoofdgestel. Toscaansche kapiteelen gelijkstraats, Ionische kapiteelen op de eerste verdieping; de tweede verdieping zonder pilasters. De middentravee iets voorspringende; deur met omlijsting en afzonderlijke kroonlijst; lijsten, basementen en kapiteelen van zandsteen. 
Voor den gevel een stoep met eenvoudig hek van gesmeed ijzer en hoofdstijlen van gegoten ijzer, waartusschen versierde vakken.

Nu Cinema Palace, in Amsterdamse School gebouwd 1928-9, GH, p. 132. 

Grote Houtstraat, 1865, Beeldbank NHA

#123, 342.

Klokgevel herbouwd; komt niet voor op de Rijksmonumentenlijst.

#129, 349.

VL: Halsgevel (XVIII a) met segmentvormig fronton.

139, VL: Gebogen kroonlijst (XVIII B) met getoogd middenstuk.

Merkwaardige omissie bij van der Steur.

De bioscoop Luxor (nr. 139-141) is in 1921 gebouwd, GH, p. 98.

#153, 342.

De klokgevel is verdwenen bij de verbouwing in 1924, maar beneden bevindt zich nog een laat-ME constructie, gevonden in 1995, GH, p. 90.

139-141, foto B. Zweers 1914-1916, Beeldbank NHA. Beide panden kort daarna vervangen door bioscoop Luxor.
121-123, 1964, G.Th. Delemarre, Beeldbank RCE
Toegangspoortje Vrouwe- en Anthoniegasthuis, tussen Grote Houtstraat 151 en 153, aquarel Joh. Visser 1904, weggebroken 1904, Beeldbank NHA. GH, p. 90 dateert de tekening 1925 en schrijft hem toe aan H.J.Wesseling.
153, 1924, Beeldbank NHA

#173, 393: Halsgevel met volutevormige aanzetsteenen. Op den eenen steen ANNO, op den anderen 1735.

Gevelsteen De Gecroonde Drie Hoefijzers al in 1696 vermeld. Grote verbouwing 1934. (Van Graafeiland, 220-221)

#175, 343.

Smederij en woonhuis van J.E. Schmitz, in 1830 de oprichter van de liedertafel Zand en Vriendschap. (Haarlem bij Gaslicht, p. 169)

177, VL: Halsgevel (1734). Bouwdossiers 1909, 1915.

#191, 464: Voormalige kommiezenhuisjes bij de Groote Houtbrug. Twee poortgebouwen met hoekblokken, kroonlijst en attiek. Aan den voorgevel Dorische kolommen. De raamkozijnen gedekt met lijst. Aansluitend aan de huisjes, eenvoudige gesmeed ijzeren hekken. 1824.

Gebouwd 1826 naar ontwerp van T.F. Suys, na de sloop van de Grote Houtpoort in 1824, ter weerszijden van het Houthek. Afgebroken 1927 na langdurige pogingen tot behoud, beschreven door A.G. van der Steur in Jaarboek Haerlem 1977, p. 138-150.

173-175, 1869-1871, ziende vanuit de Korte Houtstraat, Beeldbank NHA. Ook in: Haarlem bij Gaslicht, p. 168. Beide panden omstreeks 1910 vervangen, GH, p. 47.
Kommiezenhuisjes en Grote Houtbrug, foto Ch. Binger & Co, 1864-1866, Beeldbank NHA
Tekening 1927 van H.J. Wesseling (1881-1950), Beeldbank NHA
Eind van de Grote Houtstraat met Grote Houtpoort, fragment tekening in O.I. inkt, 1780, van Hermanus Petrus Schouten (1747-1822), Beeldbank NHA, vgl. ALT, p. 5.
Snijraam met de letter A in het depot van het Frans Hals Museum, door van Graafeiland, 332, gelokaliseerd in een pand met de naam De Letter A (genoemd 1718) in de Grote Houtstraat.